บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)
            การค้นหาคำว่า “ อนาคามี ”
            ผลการค้นหาพบ  16  ตำแหน่ง ดังนี้ :-

แสดงผลการค้น ลำดับที่  1 / 16 นันทมารดา ชื่ออุบาสิกาคนหนึ่งเป็นอนาคามี เป็นผู้ชำนาญในฌาน ๔        ได้รับยกย่องเป็นเอตทัคคะทางบำเพ็ญฌาน        ชื่อเต็มว่า อุตตรา นันทมารดา แสดงผลการค้น ลำดับที่  2 / 16 นิโรธสมาบัติ การเข้านิโรธ คือ ดับสัญญา ความจำได้หมายรู้ และเวทนา การเสวยอารมณ์        เรียกเต็มว่า เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ,        พระอรหันต์และพระอนาคามีที่ได้สมาบัติ ๘ แล้ว จึงจะเข้านิโรธสมาบัติได้        (ข้อ ๙ ใน อนุปุพพวิหาร ๙) แสดงผลการค้น ลำดับที่  3 / 16 พรหมายุ ชื่อพราหมณ์คนหนึ่ง อายุ ๑๒๐ ปี เป็นผู้เชี่ยวชาญไตรเพท อยู่ ณ เมืองมิถิลา ในแคว้นวิเทหะ ได้ส่งศิษย์มาตรวจดูมหาบุรุษลักษณะของพระพุทธเจ้า ต่อมาได้พบกับพระพุทธเจ้า ทูลถามปัญหาต่างๆ มีความเลื่อมใส และได้บรรลุเป็นพระอนาคามี แสดงผลการค้น ลำดับที่  4 / 16 พาวรี พราหมณ์ผู้เป็นอาจารย์ใหญ่ตั้งอาศรมสอนไตรเพทแก่ศิษย์อยู่ฝั่งแม่น้ำโคธาวรี ณ สุดเขตแดนแคว้นอัสสกะ ได้ส่งศิษย์ ๑๖ คนไปถามปัญหาพระศาสดา เพื่อจะทดสอบว่า พระองค์เป็นพระสัมมาสัมพุทธะจริงหรือไม่        ภายหลังได้รับคำตอบแล้ว ศิษย์ชื่อ ปิงคิยะ ซึ่งเป็นหลานของท่าน ได้กลับมาเล่าเรื่องและแสดงคำตอบปัญหาของพระศาสดา ทำให้ท่านได้บรรลุธรรมเป็นพระอนาคามี แสดงผลการค้น ลำดับที่  5 / 16 สสังขารปรินิพพายี พระอนาคามีผู้จะปรินิพพานด้วยต้องใช้ความเพียร;        ดู อนาคามี แสดงผลการค้น ลำดับที่  6 / 16 สังโยชน์ กิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์, ธรรมที่มัดสัตว์ไว้กับทุกข์ มี ๑๐ อย่าง คือ        ก. โอรัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ได้แก่            ๑. สักกายทิฏฐิ ความเห็นว่าเป็นตัวของตน            ๒. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย            ๓. สีลัพพตปรามาส ความถือมั่นศีลพรต            ๔. กามราคะ ความติดใจในกามคุณ            ๕. ปฏิฆะ ความกระทบกระทั่งในใจ        ข. อุทธัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องสูง ๕ ได้แก่            ๖. รูปราคะ ความติดใจในรูปธรรมอันประณีต            ๗. อรูปราคะ ความติดใจในอรูปธรรม            ๘. มานะ ความถือว่าตนเป็นนั่นเป็นนี่            ๙. อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน            ๑๐. อวิชชา ความไม่รู้จริง;        พระโสดาบัน ละสังโยชน์ ๓ ข้อต้นได้,        พระสกิทาคามี ทำสังโยชน์ข้อ ๔ และ ๕ ให้เบาบางลงด้วย,        พระอนาคามี ละสังโยชน์ ๕ ข้อต้นได้หมด,        พระอรหันต์ ละสังโยชน์ทั้ง ๑๐ ข้อ;        ในพระอภิธรรมท่านแสดงสังโยชน์อีกหมวดหนึ่ง คือ            ๑. กามราคะ            ๒. ปฏิฆะ            ๓. มานะ            ๔. ทิฏฐิ (ความเห็นผิด)            ๕. วิจิกิจฉา            ๖. สีลัพพตปรามาส            ๗. ภวราคะ (ความติดใจในภพ)            ๘. อิสสา (ความริษยา)            ๙. มัจฉริยะ (ความตระหนี่)            ๑๐. อวิชชา แสดงผลการค้น ลำดับที่  7 / 16 สุทธาวาส ที่อยู่ของท่านผู้บริสุทธิ์ คือ ที่เกิดของพระอนาคามี        ได้แก่ พรหม ๕ ชั้นที่สูงสุดในขั้นรูปาวจร        คือ อวิหา อตัปปา สุทัสสา สุทัสสี อกนิฏฐา แสดงผลการค้น ลำดับที่  8 / 16 เสขะ ผู้ยังต้องศึกษา ได้แก่ พระอริยบุคคลที่ยังไม่บรรลุอรหัตตผล        โดยพิสดารมี ๗ คือ ท่านผู้ตั้งอยู่ในโสดาปัตติมรรค ในโสดาปัตติผล ในสกทาคามิมรรค ในสกทาคามิผล ในอนาคามิมรรค ในอนาคามิผล และในอรหัตตมรรค,        พูดเอาแต่ระดับเป็น ๓ คือ พระโสดาปัน พระสกทาคามี พระอนาคามี แสดงผลการค้น ลำดับที่  9 / 16 อนาคามิผล ผลที่ได้รับจากการละสังโยชน์ คือ กามราคะ และปฏิฆะด้วยอนาคามิมรรค อันทำให้เป็นพระอนาคามี แสดงผลการค้น ลำดับที่  10 / 16 อนาคามิมรรค ทางปฏิบัติเพื่อบรรลุผล คือความเป็นพระอนาคามี,        ญาณ คือความรู้เป็นเหตุละโอรัมภาคิยสังโยชน์ได้ทั้ง ๕        (คือ ละได้เด็ดขาดอีก ๒ อย่าง ได้แก่ กามราคะ และปฏิฆะ เพิ่มจาก ๓ อย่างที่พระโสดาบันละได้แล้ว) แสดงผลการค้น ลำดับที่  11 / 16 อนาคามี พระอริยบุคคลผู้ได้บรรลุอนาคามิผล มี ๕ ประเภท คือ        ๑. อันตราปรินิพพายี ผู้ปรินิพพานในระหว่างอายุยังไม่ถึงกึ่ง (หมายถึงโดยกิเลสปรินิพพาน)        ๒. อุปหัจจปรินิพพายี ผู้ปรินิพพานเมื่อจวนจะถึงสิ้นอายุ        ๓. อสังขารปรินิพพายี ผู้นิพพานโดยไม่ต้องใช้ความเพียรนัก        ๔. สสังขารปรินิพพายี ผู้ปรินิพพานโดยต้องใช้ความเพียรมาก        ๕. อุทธังโสโต อกนิฏฐคามี ผู้มีกระแสในเบื้องบนไปสู่อกนิฏฐภพ แสดงผลการค้น ลำดับที่  12 / 16 อริยบุคคล บุคคลผู้เป็นอริยะ,        ท่านผู้บรรลุธรรมวิเศษมีโสดาปัตติมรรค เป็นต้น มี ๔ คือ            ๑. พระโสดาบัน            ๒. พระสกทาคามี (หรือสกิทาคามี)            ๓. พระอนาคามี            ๔. พระอรหันต์ ;        แบ่งพิสดารเป็น ๘ คือ            พระผู้ตั้งอยู่ในโสดาปัตติมรรค และพระผู้ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล คู่ ๑,            พระผู้ตั้งอยู่ในสกทาคามิมรรค และพระผู้ตั้งอยู่ในสกทาคามิผล คู่ ๑,            พระผู้ตั้งอยู่ในอนาคามิมรรค และพระผู้ตั้งอยู่ในอนาคามิผล คู่ ๑,            พระผู้ตั้งอยู่ในอรหัตตมรรค และพระผู้ตั้งอยู่ในอรหัตตผล คู่ ๑ แสดงผลการค้น ลำดับที่  13 / 16 อสังขารปรินิพพายี พระอนาคามีผู้จะปรินิพพานด้วยไม่ต้องใช้ความเพียรมากนัก        (ข้อ ๓ ในอนาคามี ๕) แสดงผลการค้น ลำดับที่  14 / 16 อันตราปรินิพพายี พระอนาคามีผู้จะปรินิพพาน ในระหว่างอายุยังไม่ทันถึงกึ่ง        (ข้อ ๑ ในอนาคามี ๕) แสดงผลการค้น ลำดับที่  15 / 16 อุทธังโสโตอกนิฏฐคามี พระอนาคามีผู้จะปรินิพพาน ต่อเมื่อเลื่อนขึ้นไปเกิดในชั้นสูงขึ้นไปจนถึงชั้นอกนิฏฐะ        (ข้อ ๕ ในอนาคามี ๕) แสดงผลการค้น ลำดับที่  16 / 16 อุปหัจจปรินิพพายี พระอนาคามีผู้จะปรินิพพานต่อเมื่ออายุพ้นกึ่งแล้ว คือจะปรินิพพาน เมื่อใกล้จะสิ้นอายุ        (ข้อ ๒ ในอนาคามี ๕)

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
https://84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=อนาคามี&detail=on
https://84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=%CD%B9%D2%A4%D2%C1%D5&detail=on

ShareFacebookLineWhatsAppWeChatTwitter
บันทึก  ๒, ๓๐  ตุลาคม  พ.ศ. ๒๕๔๗    
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจาก พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. พ.ศ. ๒๕๔๖    
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com