วันพุธที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2567

 

                   ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 867อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 873อ่านอรรถกถา 37 / 890อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์
วรรคที่ ๔ อุปปัตติกถา

               อรรถกถาอุปปัตติกถา               
               ว่าด้วยการผุดเกิด               
               บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องการเกิด.
               ในเรื่องนั้น ชนเหล่าใดมีความเห็นผิดว่า พระอนาคามีอุบัติในสุทธาวาส ย่อมเป็นพระอรหันต์พร้อมกับการอุบัติ เพราะถือเอาพระบาลีทั้งหลายโดยไม่พิจารณาซึ่งมีคำว่า เป็นอุปปาติกกำเนิด คือเกิดผุดขึ้นในเทวโลกนั้น ปรินิพพานแล้วในเทวโลกนั้น ดังนี้เป็นต้น หรือว่า ชนเหล่าใดผู้ศึกษาพระพุทธพจน์อยู่ มีความเห็นว่า พระอนาคามีเป็นพระอรหันต์พร้อมกับการอุบัติขึ้น ดังนี้ เพราะเปลี่ยนแปลงบทว่า อุปหัจจปรินิพพายี ซึ่งเป็นชื่อของพระอนาคามีจำพวกหนึ่งใน ๔๘ จำพวก พระอนาคามีชื่อว่าอุปหัจจปรินิพพายีนี้ ท่านมีอายุก้าวล่วงกึ่งหนึ่งแห่งอายุล่วงไปแล้ว อันเป็นเวลาใกล้จะปรินิพพาน ท่านก็สำเร็จเป็นพระอรหันต์ แล้วจึงปรินิพพาน พวกเห็นผิดเหล่านั้นได้เปลี่ยนชื่อจากคำว่าอุปหัจจปรินิพายี มาเป็นอุปปัชปรินิพพายี ซึ่งมีความหมายว่า พอเกิดขึ้นก็ปรินิพพาน ดังนี้ ดุจลัทธิของนิกายอุตตราปถกะทั้งหลายในขณะนี้
               คำถามของสกวาที หมายชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของปรวาที.
               ในปัญหานั้น ชื่อว่า จิตต์ที่เกิดขึ้นย่อมเป็นโลกียจิต ทั้งบุคคลทั้งหลาย เป็นพระโสดาบันเป็นต้นด้วย โลกียจิตต์นั้น ก็ไม่มีเลยจะป่วยกล่าวไปใยถึงความเป็นพระอรหันต์เล่า เพราะเหตุนั้น เพื่อแสดงนัยนี้แก่ปรวาทีนั้น สกวาทีจึงเริ่มคำเป็นต้นว่า เป็นพระโสดาบันพร้อมกับการผุดเกิดก็ได้หรือ.
               สกวาทีกล่าวคำว่า พระสารีบุตรเป็นต้น เพื่อท้วงว่า บรรดาพระมหาเถระเหล่านี้ แม้องค์หนึ่ง ชื่อว่าเป็นพระอรหันต์พร้อมกับการเกิดมีหรือ.
               คำว่า จิตดวงแสวงหาการผุดเกิด ได้แก่ ปฏิสนธิจิต.
               จริงอยู่ ปฏิสนธิจิตนี้ย่อมแสวงหาการเกิด คือสืบต่ออยู่ เพราะเหตุนั้น ท่านจึงเรียกปฏิสนธิจิตนี้ว่าจิตดวงแสวงหาการผุดเกิด.
               คำที่เหลือในที่นี้ มีเนื้อความง่ายทั้งนั้น ดังนี้แล.

               อรรถกถาอุปปัตติกถา จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๔ อุปปัตติกถา จบ.
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 867อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 873อ่านอรรถกถา 37 / 890อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=37&A=8763&Z=8848
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=4525
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=4525
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๗  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com

สีพื้นหลัง : 




 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น